TOELICHTING
Loopbaan:
Charles Jongejans werkt vanaf 1945 als zelfstandig ontwerper voor typografische en industriële ontwerpopdrachten en start vanaf 1948 als docent aan de IvKNO (Instituut voor Kunstnijverheid Onderwijs, na de verhuizing naar het Rietveldgebouw in 1967 de Gerrit Rietveld Academie). In de jaren na 1955 wordt Jongejans veelvuldig als ontwerper ingezet door het Instituut voor Industriële Vormgeving voor verschillende opdrachten.
In dit deelarchief, verzameld door Karel Suyling, zijn voornamelijk industriële ontwerpopdrachten uit de periode rond 1960 beschreven. Opdrachtgevers waren onder meer Honeywell, Homef en Lemu. Voor Honeywell en Homef maakte Jongejans vele schetsen van huishoudelijke aparaten op schetspapier en in schriften alvorens meer gedetaileerde ontwerpen op te tekenen. De schommelbank Marquise van Lemu is in elk ontwerpstadium in dit archief te vinden, van eerste schets tot het uiteindelijke reclamemateriaal. Typerend voor de ontwerpen van Jongejans is het gebruik van fotografisch materiaal. Een voorbeeld daarvan is de informatieomslag behorende bij de schommelbank waarbij fotografisch materiaal onderdeel is van de lay-out van de omslag.
De loopbaan van Charles Jongejans wordt vooral gekenmerkt door zijn aanstelling als docent aan het IvKNO. Hij begint in 1948 als leraar aan de reclameafdeling van de avondopleiding aan het IvKNO. Daar wordt hij twee jaar later tot docent Grafische reproductietechnieken en vaktheorie/typografie benoemd. Vanwege een toename van typografische opdrachten in het werkveld is er een groeiende vraag naar professionele typografen. Jongejans merkt deze ontwikkeling op en zet zich in voor een aparte afdeling Typografie binnen het kunstnijverheidsonderwijs. Na de aanstelling van jurist en kunstschilder Dirk Vis als directeur van het IvKNO in 1952 wordt Charles Jongejans een jaar later docent Typografie aan de nieuwe afdeling Typografie. Deze functie zal Jongejans vervullen tot 1971 waarbij hij vele jaren samenwerkt met typograaf en kunstenaar Melle die in 1953 aantreedt als leraar ‘zetten en drukken’.
Volgend op een periode van groei, waarin de afdeling Typografie enige populariteit geniet, kiezen slechts twee studenten in 1971 voor een eindexamen aan deze afdeling. Gelijktijdig ziet de afdeling Grafisch ontwerpen (voorheen de afdeling Gebonden grafiek) een sterke toename van het aantal studenten. Op grond van deze twee ontwikkelingen wordt ervoor gekozen de afdeling Typografie op te heffen. Jongejans blijft in de tien jaren erna, tot zijn pensioen, het beheer houden over de handzetterij. Hij blijft aan als docent Typografie, maar nu bij de afdeling Grafisch ontwerpen en Industriële vormgeving.
Opleiding:
Charles Jongejans wordt in 1918 geboren in Tandjung Sailor op Borneo. Zijn ouders sturen hem naar Den Haag om een gymnasiumopleiding te volgen. Zonder het gymnasium af te ronden start Jongejans in 1936 zijn opleiding aan de Haagse Academie van Beeldende Kunsten. Gedurende vier jaar is Jongejans student aan de afdeling Reclame waar Gerard Kiljan en Paul Schuitema de lessen verzorgen. De leerstof verwijst naar de uitgangspunten van de architecten van de Nieuwe Zakelijkheid. Het gebruik van fotografische elementen in zijn ontwerpen ontstaat in deze tijd. Na zijn eindexamen gaat Jongejans voor twee jaar in dienst bij ‘Ateliers voor Grafische Vormgeving CO-OP2’ van fotograaf Paul Guermonprez.
Vanaf zijn eindexamen tot het einde van zijn loopbaan is Jongejans verbonden als lid aan de vakgroep Grafici, onderdeel van de Vereniging van Beoefenaars der Gebonden Kunsten GKf. Dit lidmaatschap geeft Jongejans de mogelijkheid in contact te komen met beroepsgenoten waaronder Otto Treumann en Dick Elffers. Na 1961 fuseert de vakgroep grafici van de GKf en de Vereniging van Reclame Ontwerpers en Illustrators VRI in de nieuwe beroepsvereniging Grafisch Vormgevers Nederland GVN.