ga terug naar de NAGO homepage   NIEUWS

HISTORIE

Het ontwerpbureau Tel Design ontstond in november 1962 toen industrieel ontwerper en docent industriële vormgeving Emile Truijen met zijn oud-leerling Jan Lucassen ging samenwerken. De oprichting van een ontwerpbureau paste goed in de periode na de sobere wederopbouw van de jaren vijftig. Bureaus waren toen nog een nieuw fenomeen; de behoefte om samen te werken was sterk toegenomen. Met de samenvoeging van verschillende achtergronden en disciplines binnen één bureau konden grotere en complexere opdrachten worden aangepakt. Bovendien stond een bureaustructuur voor een professionelere samenwerking.
In de eerste jaren richtte het bureau van Lucassen en Truijen zich vooral op industriële opdrachten; voor het grafisch werk werden tijdelijke medewerkers aangetrokken. Dat ging zo tot 1966. Tegelijkertijd met een naamsverandering - de namen van Truijen en Lucassen werden samengevoegd tot Tel Design Associated -  kwam een grafisch vormgever in dienst: Gert Dumbar. Vlak daarna kreeg Tel Design de opdracht toegewezen om een volledige huisstijl voor de Nederlandse Spoorwegen te ontwerpen. Samen met enkele collega;s stortte Dumbar zich op het logo, de vertrekstaten, de spoorboekjes, de bewegwijzering en alle andere onderdelen van de huisstijl van de NS. De omvang, de systematische aanpak, en ook de gedurfdheid van het ontwerp zorgden voor veel aandacht. De grote opdracht bleef dan ook niet zonder gevolgen voor Tel Design: na de NS volgden soortgelijke opdrachten voor de Hollandse Beton Groep, supermarktketen Simon de Wit en Libelle. Ook voor de industriële en tentoonstellingsontwerpen kwamen er meer opdrachten binnen. Zo werd Tel design gevraagd de inrichting voor een permanente tentoonstelling over zuivel in de Flevohof te verzorgen en kreeg het opdrachten voor divers kantoor- en laboratoriummeubilair. Ten slotte vormde de opdracht voor de Nederlandse Spoorwegen de aanzet tot een vergaande specialisatie op het gebied van bewegwijzering.

Met het aantrekken van Dumbar haalde Tel Design een opvallende stijl binnen. Dumbar had zijn opleiding gevolgd aan de Royal College of Art in Londen en was daar geïnspireerd geraakt door de popart en de speelsheid en vrijheid van de jaren zestig. Die inspiratie uitte zich bij Tel Design in diverse experimentele ontwerpen. Kleur, papier-maché, airbrushtechnieken, en weelderige vormen voerden de boventoon. Tegelijkertijd bleef de systematische en meer strakke ontwerpbenadering ook bestaan bij Tel Design. Dumbar heeft wat dat betreft ook wel eens gesproken van ‘een schizofreen beeld’ waarbij hij juist van mening was dat die gespletenheid voor wederzijdse stimulatie zorgde.
Aan deze dubbelzinnige en experimentele periode kwam halverwege de jaren zeventig een einde toen Dumbar en Lucassen vlak na elkaar het bureau verlieten. Dumbar werd als directeur grafische vormgeving opgevolgd door Andrew Fallon. Naast deze wisselingen was er echter meer dat voor verandering bij het bureau zorgde. Oprichter Emile Truijen had het bureau al in 1973 verlaten en in datzelfde jaar werden Frans de la Haye en Ton Haak binnengehaald als specialisten op het gebied van respectievelijk industriële vormgeving en public relations. Het bureau werd een besloten vennootschap met de passende naam Tel Graphic Design, Industrial Design, Public Relations.
Tel Public Relations onderleiding van Ton Haak startte met adviezen en met de opzet van van Telwerk, een uitgave van Tel Design waarin het eigen werk werd beschreven. Al vrij snel ontstond een aparte afdeling die niet alleen zorg droeg voor de communicatie van het bureau zelf, maar ook ingezet werd bij de redactionele verzorging van uitgaven van opdrachtgevers: er werd een totale identiteit afgeleverd. Deze constructie was bijzonder voor die tijd; toen Ton Haak Tel Design in 1980 verliet, werd zijn werk overgenomen door externe redacteuren en projectmedewerkers.
Frans de la Haye stond net als Ton Haak aan het hoofd van een eigen team. Er was behoefte ontstaan aan een aparte afdeling voor industriële vormgeving nu het grafisch ontwerp een steeds grotere rol was gaan spelen bij het bureau. Samen met enkele collega’s was De la Haye verantwoordelijk voor de ontwikkeling van zelfstandige producten. Enkele voorbeelden hiervan zijn de Telcat, een zwarte catamaran, het theatersysteem ‘Mickery Module’ en bedden voor Auping. Tegelijk met het vertrek van De la Haye in 1982 hield deze productontwikkeling op. Tel Design ging zich toen weer uitsluitend richten op industriële vormgeving die wel verbonden was aan opdrachtgevers: bewegwijzering, tentoonstellingsystemen, straatmeubilair en gevelbelettering.

De ontwikkelingen bij het bureau weerspiegelden zich in de ontwerpen van Tel Design. Onder de leiding van Andrew Fallon kreeg het werk een consistenter en zakelijker uiterlijk. Ontwerpen moesten de inhoud van een opdracht duidelijk ondersteunen. Het werd de taak om de identiteit van opdrachtgevers op rechtlijnige wijze te vatten in de juiste kleuren en vormen; versiering werd als overbodige afleiding beschouwd. Toch doken aan het einde van de jaren zeventig ook al weer de eerste tekenen van decoratie op die in de jaren tachtig tot volle bloei kwam. Belangrijke opdrachtgevers uit deze periode zijn: ECI, Museum Boymans - van Beuningen, Delta Lloyd.
Paul Vermijs werd een van de ontwerpers die de flamboyante stijl aanhing. In 1980 kwam hij in dienst bij Tel Design. Zijn vorige functie op de afdeling vormgeving van het Staatsdrukkerij- en Uitgeverijbedrijf had hem veel ervaring met de overheid opgeleverd. Eenmaal bij Tel Design wist hij die ervaring dan ook op juiste wijze in te zetten voor het verkrijgen van diverse overheidsopdrachten. Op die manier werd Tel Design het ontwerpbureau dat huisstijlen verzorgde voor verschillende gemeentes en ministeries. Met de komst van Vermijs werd de strakke, functionele lijn van Fallon naast een meer versierende en kleuriger stijl gezet. Vermijs zegt daarover in een interview: ‘Anderw is een man van “het vak” en richtte zich met name op de identiteit, op het merk als zodanig. Ikzelf ben wat  expressiever. Samen waren we verantwoordelijk voor de visuele rijkdom van veel ontwerpen.’ Vanaf 1988 stonden beide heren aan de leiding van Tel Design.
In 1989 volgde opnieuw een naamswijziging. Het bureau ging verder onder de naam Tel Graphic Design, Corporate Design, Environmental Design. Ook deze naamswijziging hield een verandering in bij het bureau. Het accent kwam te liggen op corporate design, waarvan grafische en ruimtelijke vormgeving (bewegwijzering, belettering) alle twee deel uitmaakten. Onder ‘Environmental Design’ viel echter ook tentoonstellingsontwerp, wat in deze tijd een nieuwe impuls kreeg. Tentoonstellingen bleken een handig pr-instrument waarvan vooral de overheid veelvuldig gebruik maakte.
Het hierop volgende decennium beschouwden de medewerkers van Tel Design als een bloeiperiode. Vermijs noemde de jaren negentig  ‘een periode van oogsten en van opgebouwde kennis’. Met nog grootschaligere en complexere opdrachten werd een gedisciplineerde aanpak noodzakelijk. Daarbij werd veel waarde gehecht aan de communicatieve en strategische onderbouwing van de opdachten. Het bureau zelf ondervond ook professionalisering. Het aantal medewerkers nam toe en er ontstonden vier ontwerpteams, waarvan twee onder leiding van respectievelijk Ronald van Lit en Gert Kootstra. In de ontwerpen blijft het functionele verbonden met kleurige en illustratieve aspecten. Tel Design ging staan voor een vruchtbare combinatie van professionaliteit, functionaliteit en creativiteit. De opdrachten uit die tijd zoals Nuon, Transavia en het Kadaster, laten dat duidelijk zien.
In de nieuwe eeuw gaat Tel Design op min of meer dezelfde voet verder. Het bureau richt zich meer dan ooit op de communicatie- en veranderingsvraagstukken van de grote opdrachtgevers. Met een uitgebreid inhoudelijk en creatief plan wil Tel Design de opdrachtgevers volledige ondersteuning bieden bij de ontwikkeling en vorming van hun corporate identity. Ontwerpen voor onder andere Achmea, Dura Vermeer en Genuagroep stammen uit deze periode. Een nieuwe naam die deze jaren opkomt is die van Jaco Emmen. Na al meerder jaren als ontwerper en projectleider te hebben gewerkt, wordt hij in 2000 creatief directeur. Vanaf 2003 staat hij samen met Paul Vermijs aan de leiding van Tel Design. Vermijs heeft het bureau verlaten aan het begin van 2008.